Een streepje meer of minder

Als kind leerde ik dat ik voor mezelf moest opkomen. Je moest in dit leven niet over je heen laten lopen. Je niet laten kisten. Kortom: op je strepen staan. Bij Adidas schijnen ze die les ook goed geleerd te hebben, want getuige enkele recente krantenartikelen sleept het bedrijf je voor het kleinste streepje voor de rechter. Het Zweedse bedrijf H&M moet een complete kledinglijn uit de handel nemen omdat de twee strepen op de mouw of broekspijp te veel lijken op de drie verticale strepen van Adidas. En H&M is de enige niet, ook Marca Mode, C&A en Vendex kwamen onder vuur te liggen. Mij doen die twee strepen denken aan mijn eigen voetbalcarrière, die overigens weinig voorstelde. Ik voetbalde op  Quick, niet op Adidas, en de voetbalschoenen van Quick hadden twee in plaats van drie strepen. Waarom werd Quick met rust gelaten?

Even een tussenstapje. Ik was niet de enige Nederlandse voetballer die niet op Adidas speelde, ook Johan Cruijff gaf de voorkeur aan ander schoeisel: hij speelde altijd op Puma. Voor het WK van 1974 sloot de Nederlandse voetbalbond een contract met Adidas, dat de spelers verplichtte om de wedstrijden op Adidas af te werken. Cruijff hield echter voet bij stuk: hij speelde op Puma of speelde niet. Adidas wilde aanvankelijk van geen wijken weten, maar koos uiteindelijk voor een tussenoplossing. Cruijff mocht zijn Puma-schoenen aanhouden en op zijn shirt - wel door Adidas ontworpen - werden geen drie, maar twee strepen aangebracht. Op foto's van het team die voor reclamedoeleinden werden gebruikt, werd op tactische wijze een sporttas voor de voeten van Johan Cruijff geplaatst, zodat zijn afwijkende schoenen aan het zicht werden onttrokken. Cruijff speelde op Puma, maar maakte op die manier toch reclame voor Adidas. Slim bekeken.

Cruijff: een streepje minder ...

De reden dat Adidas nooit een juridische procedure tegen Quick is begonnen, heeft vermoedelijk historische gronden - Quick is ouder dan Adidas - maar heeft ook te maken met bekendheid en ambitie. Het Nederlandse Quick richtte zich steeds op de binnenlandse markt en groeide nooit uit tot een echte concurrent. Puma was in dat opzicht succesvoller. Na Cruijff koos later ook Maradona voor Puma, en dat maakte Puma hip en had bovendien een Van Gogh-effect: Van Gogh was een groot kunstenaar, maar ook een rare vogel, daarom gedragen veel prutsers zich als rare vogels, in de hoop om voor grote kunstenaars te worden aangezien. In de jaren '70 en '80 zag je opvallend veel boerenvoetballers rondlopen op hippe Puma-schoentjes. Ook ik probeerde het even, maar ik werd er geen betere voetballer door ...

Uiteindelijk zou echter niet Puma maar Nike de grootste concurrent worden op de voetbalmarkt (*1). Dat is erg verrassend: Als Amerikaans bedrijf was Nike aanvankelijk niet erg geïnteresseerd in European football, soccer, en bovendien was het merk een laatkomer op de markt, de koek leek eigenlijk al verdeeld. Maar Nike sloeg een belangrijke slag door het contracteren van de Braziliaanse nationale ploeg, de populairste sportploeg ter wereld, en begon vervolgens aan een steile opmars. De vernietigende 1-7 waarmee Duitsland de Brazilianen op het jongste WK van de mat veegde, heeft volgens sommigen echter die opmars van Nike geknakt: op het komende WK klopt Adidas de concurrent met 12 tegen 10. Maar Nike blijft voorlopig de enige speler op de sportmarkt die het Duitse bedrijf weet te trotseren, alle andere spelers worden aangepakt en juridisch murw gemaakt. Bedrijven als H&M en C&A richten zich weliswaar niet specifiek op sportartikelen, maar H&M had wel de euvele moed om trainingspakken in hun assortiment op te nemen. En dan is Adidas meedogenloos. Wegwezen. Hier zijn wij de baas.


Noot:

* (1) Op het komende WK zullen slechts twee teams spelen in een uitrusting van Puma: Uruguay en Zwitserland.